EN
PL
Witamy w Płocku – 130-tysięcznym mieście położonym nad Wisłą w centrum kraju, prężnym ośrodku akademickim i przemysłowym, w którym historia współistnieje z teraźniejszością, oferując wiele możliwości ciekawego spędzenia wolnego czasu. Najbardziej zabytkową częścią Płocka jest Stare Miasto, które zachowuje prawie niezmieniony układ przestrzenny od ponad 800 lat. Najważniejszymi miejscami na Starym Mieście są: Wzgórze Tumskie na nadwiślańskiej skarpie z imponującą katedrą oraz Stary Rynek z licznymi barami, kawiarniami i restauracjami.
Więcej informacji o Płocku na:
http://www.plock.eu/pl/o_miescie.html
Broszury do pobrania:
http://www.plock.eu/pl/do_pobrania_ulotki.html
Konferencja Common Room, organizowana co roku od r. 2013 przez kierunek filologia Wydziału Nauk Humanistycznych i Społecznych Państwowej Wyższej szkoły Zawodowej w Płocku, jest częścią dorocznego płockiego Festiwalu Themersonów, kilkudniowego wydarzenia prezentującego postać i twórczość urodzonego w 1910 roku w Płocku poety, powieściopisarza, kompozytora, autora awangardowych filmów i filozofa – Stefana Themersona oraz jego żony Franciszki – rysowniczki, malarki, scenografki i realizatorki filmowej. Razem żyli i tworzyli, będąc nie tylko jednymi z najoryginalniejszych osobowości w polskiej sztuce awangardowej XX wieku, ale także prekursorami wielu współczesnych trendów intelektualnych i artystycznych. Założone przez nich wydawnictwo Gaberbocchus Press zasłynęło z innowacji edytorskich. Nazwa naszej cyklicznej konferencji nawiązuje do salonu literackiego prowadzonego przez Themersonów w Londynie w latach 1957-59. Gościł on naukowców, artystów i literatów i był miejscem niezwykłych wykładów, prezentacji, wieczorów artystycznych, koncertów i dyskusji. Program festiwalu, utrzymanego w podobnym duchu progresywnej interdyscyplinarności, obejmuje także wystawy, przedstawienia teatralne, koncerty oraz spotkania z artystami.
Aktualne wiadomości na temat festiwalu na:
https://pl-pl.facebook.com/themerson
Więcej informacji o Themersonach na:
http://www.themersonarchive.com
http://culture.pl/en/artist/stefan-and-franciszka-themerson
https://culture.pl/pl/tworca/franciszka-themerson
https://culture.pl/pl/tworca/stefan-themerson
https://frieze.com/article/themersons-and-avant-garde
https://www.anothermag.com/art-photography/8513/the-themersons-partners-pillars-of-the-polish-avant-garde
https://msl.org.pl/en/exhibitions/archive-exhibitions/themersons-and-avant-garde,1204.html
Konferencja Common Room 2013: Muzy, kochanki i partnerki – wielkie kobiety w cieniu wielkich mężczyzn.
„Muzy, kochanki i partnerki” – przyjaciółki, faworyty, czasem także żony – były od zawsze przywoływane przez poetów i artystów oraz podziwiane przez wybitnych i wpływowych mężów stanu. Od tradycyjnych pań domu po niebezpiecznie piękne femme fatale – kobiety te wspierały i inspirowały swoich towarzyszy życia wypełniając rozmaite role. Jako muzy poetów, modelki malarzy, żony geniuszów, najbliższe współpracowniczki luminarzy intrygowały, urzekały i olśniewały, a przy tym, pomimo swoich niewątpliwych uzdolnień, tak często pozostawały w cieniu swoich partnerów. Konferencja skupiła się na roli, jaką niektóre z tych fascynujących kobiet odegrały w historii, kulturze, sztuce i życiu publicznym, a także na ich barwnych osobowościach, wyjątkowych talentach i żywej wyobraźni, dzięki którym kobiety te nawiązały twórcze i owocne związki z równie wyjątkowymi, aczkolwiek bardziej docenianymi mężczyznami. Konferencji towarzyszyła wystawa „Ludzie i kreski – rysunki z lat 1950-1960 Franciszki Themerson”, prezentująca rysunki i ilustracje książkowe Franciszki Themerson, szkice do przedstawienia Król Ubu Alfreda Jarry’ego oraz książki wydane przez wydawnictwo Gaberbocchus Press, w którym pełniła rolę dyrektora artystycznego.
Konferencja Common Room 2014: Sztuka, etyka i prowokacja.
Druga odsłona konferencji poświęcona była sztuce rewolucyjnej, niepokornej i zbuntowanej, która stawia sobie za cel przebudowywanie zastanej rzeczywistości. Sztuka bowiem, jak pisał Stefan Themerson, to „wrażliwy system nerwowy artysty”, który „pierwszy przynosi wieści o tym, że coś złego dzieje się w ustanowionym wokół niego porządku”, a artysta jest jak „sejsmograf”, który uwrażliwia swoich odbiorców na świat. Tak pojęta sztuka, zdaniem Themersonów, powinna wyrastać organicznie z otaczającej ją kultury – musi więc być bezpośrednia i komunikatywna oraz bezinteresowna. Zarazem sztuka ma doniosłą społecznie funkcję zmieniania świata na lepsze, negowania utartych schematów myślenia i kształtowania humanistycznych postaw. Sztuka powinna być zatem z jednej strony kolektywna i angażującą, prowokacyjna i oryginalna, a z drugiej głęboko etyczna. Chociaż Themersonowie nie byli moralistami, wierzyli jednak w metafizyczną obecność zła, które ich zadaniem można zwalczać jedynie za pomocą mądrej, społecznie i politycznie zaangażowanej sztuki, wolnej od konwencjonalnych założeń i ocen moralnych. Awangardowa sztuka była więc, w ich ocenie, głównym orężem w „narzucaniu powszechnego spokoju i sprawiedliwości”. Konferencja poruszała całą gamę tematów dotyczących takiej właśnie – awangardowej i kontrowersyjnej – sztuki, obejmującej wszystkie teksty kultury: sztukę właściwą, film, literaturę, teatr, muzykę, performance i sztuki wizualne. Gościem specjalnym konferencji był Antoni Libera, światowej sławy pisarz, tłumacz i reżyser, znany przede wszystkim z tłumaczeń i inscenizacji dramatów Samuela Becketta, który w fascynujący sposób przybliżył słuchaczom ważne aspekty swojej filozofii artystycznej a następnie z właściwą sobie charyzmą poprowadził gorąco przyjęte przez uczestników warsztaty teatralne dla młodzieży.
Konferencja Common Room 2015: Przemoc – pomiędzy awersją a fascynacją.
Tematem przewodnim trzeciej edycji konferencji była przemoc i agresja w dwóch dopełniających się światach – zarówno w sferze sacrum, za którą uważamy domenę artystycznej ekspresji, jak i sferze profanum, a więc w codzienności i materialnej rzeczywistości. Temat agresji podejmował Stefan Themerson, którego zawsze przede wszystkim interesował moralny i etyczny wymiar przemocy. W swoich esejach filozoficznych twierdził nieco przewrotnie i prowokacyjnie, że łagodność jest wrodzona, a agresja ma częstokroć charakter kulturowy. Inspirowani filozoficzną i moralną refleksją Themersona, zaprosiliśmy przedstawicieli różnorodnych dyscyplin naukowych do włączenia się w dyskurs na temat fenomenu przemocy/ agresji we współczesnym świecie, by zrozumieć jego złożony charakter i rolę jaką pełni w kształtowaniu naszej wyobrażeniowości. Wychodząc z założenia, że przemoc jest wszechobecnym elementem składowym wielu aspektów naszej materialnej i duchowej codzienności, uczestnicy konferencji przedstawili wystąpienia dotyczące różnych przejawów ludzkiej działalności: literatury, teatru, kina, sztuki, kultury popularnej, filozofii, polityki, pedagogiki, psychologii, języka oraz komunikacji. Dr Janusz Lachowski z Biblioteki Narodowej, która objęła wydarzenie honorowym patronatem, przedstawił referat omawiający nowe perspektywy badań nad twórczością Stefana i Franciszki Themersonów, zaś Małgorzata Sady opowiedziała o związkach Themersonów z Bertrandem Russellem. Konferencja była także miejscem spotkania autorskiego z pisarzem i naukowcem prof. Davidem Malcolmem, prezentacji festiwalu i wydawnictw BETWEEN.POMIĘDZY oraz warsztatów dyskusyjnych dla studentów, które poprowadzili organizatorzy festiwalu. Konferencji towarzyszyły jak zwykle liczne wydarzenia kulturalne w ramach płockiego Festiwalu Themersonów.
Konferencja Common Room 2016: Na uchodźstwie.
Czwarta konferencja Common Room skupiła się na literaturze, sztuce i myśli tworzonych na obczyźnie przez historycznych i współczesnych pisarzy, artystów i intelektualistów, którzy, przekroczywszy granice kraju rodzinnego, udawali się w różnych kierunkach, motywowani wielorakimi powodami – od strachu o własne życie po wygnanie z wyboru. Dla jednych emigracja stała się katalizatorem sił twórczych uwolnionych od gorsetu przyzwyczajeń i oczekiwań współrodaków, dla innych była powodem głębokiego osamotnienia i poczucia wyalienowania. Życie na uchodźstwie to nie tylko życie „gdzie indziej”, lecz również konieczność zaistnienia w obcej kulturze i innym języku, co nieuchronnie odciska wyraźne piętno na artystach i ich twórczości, wpływając jednocześnie na społeczeństwo i kulturę ich nowej ojczyzny. Doświadczenie życia w diasporze i związany z nim stan wyobcowania sprzyjają wyostrzonej percepcji a tym samym wnikliwszej analizie przyzwyczajeń i uprzedzeń składających się na tożsamość kraju, z którego się wywodzą i kraju, w którym przyszło im egzystować. Ideę uchodźstwa rozpatrywano także w wymiarze egzystencjalnym i psychologicznym – twórcy niekoniecznie muszą być ekspatriantami sensu stricto, często żyją i tworzą w stanie emigracji wewnętrznej, czy też w politycznym lub artystycznym podziemiu. Tematyka konferencji objęła także zagadnienie dwujęzyczności w literaturze, motyw alienacji w sztukach wizualnych, sztukach scenicznych i literaturze, sztukę i literaturę mniejszości, główne modele krytycznej analizy tematu uchodźstwa oraz polityczne, kulturowe i społeczne implikacje zjawiska uchodźstwa i imigracji. Gościem specjalnym wydarzenia była siostrzenica Franciszki Themerson pani Jasia Reichardt – krytyk i kurator sztuki, która otworzyła drugi dzień konferencji. Konferencji towarzyszyły intrygujący artystyczny happening Martina Blaszka i Jona McKenny Catching Breath on the Road to Płock, wykład polsko-brytyjskiego grafika i twórcy plakatów prof. Andrzeja Klimowskiego, sesja grupy badawczej Beckett Research Group, spotkanie z redaktor naczelną kwartalnika literackiego Tekstualia Żanetą Nalewajk-Turecką, a także wykład dla licealistów i studentów Experiments – In Exile wygłoszony przez prof. zw. dr. hab. Davida Malcolma i dr. Tomasza Wiśniewskiego z Uniwersytetu Gdańskiego.
Konferencja Common Room 2017: Od SŁOWA do ŚWIATA.
Podczas piątej edycji konferencji zaprosiliśmy uczestników do włączenia się w interdyscyplinarną dyskusję na temat szeroko pojętej relacji między słowem a światem m. in. w sztuce, kulturze, języku, mediach, polityce, edukacji, religii i życiu społecznym. Słowo stanowi źródło zarówno nieodpartej fascynacji jak i wyraźnego poczucia zagrożenia. Jego siła sprawcza umożliwia autorom realizowanie kreatywnego zamiaru twórczego poprzez budowanie immersyjnych, fikcyjnych światów, eksplorowanie potencjału języka jako narzędzia służącego do przekazywania tego, co często wydaje się być niewyrażalne i niewyobrażalne, czy wreszcie uświadamianie nam konsekwencji ograniczeń, którym podlega komunikacja międzyludzka. Jednakże wykorzystanie słowa w celach perswazyjnych i ideologicznych, jako narzędzia społecznej lub politycznej manipulacji, budzi wobec niego oczywistą podejrzliwość. W twórczości S. Themersona te dwa sprzeczne uczucia wobec słowa są wszechobecne – wrażliwy na jego brzmienie, rytm i rym, sprzeciwiał się on jawnie demagogii. W swojej Poezji Semantycznej Themerson odkłamywał słowa, pozbawiając je „wszelkiej aureoli skojarzeń” nadanej im przez konwencje czy tradycje i odwołując się do pierwotnych definicji „zaczerpniętych ze zwykłego słownika”. Konferencję otworzył pokaz filmu Erika van Zuylena Stefan Themerson i język z wprowadzeniem Małgorzaty Sady. Prof. dr hab. Kamila Turewicz, reprezentująca WNHiS PWSZ w Płocku, wygłosiła wykład plenarny „Rzeczywistość – słowo – rzeczywistość.” Drugi wykład plenarny wygłoszony przez prof. Alana Rice’a z University of Central Lancashire w Wielkiej Brytanii, zainaugurował wystawę „Inside the Invisible” – zorganizowaną w ramach konferencji w Muzeum Mazowieckim prezentację obrazówLubainy Himid, urodzonej na Zanzibarze brytyjskiej artystki, która w 2017 r. zdobyła prestiżową Nagrodę Turnera. Konferencji Common Room towarzyszyły także liczne wydarzenia kulturalne w ramach płockiego Festiwalu Themersonów.
Konferencja Common Room 2018: W drodze.
Szósta edycja konferencji poświęcona była doświadczeniu drogi i fenomenowi podróży, rozumianym jako doświadczenie fizyczne, duchowe, czy też emocjonalne. Podróże i tułaczki towarzyszyły człowiekowi od wieków, a ich doświadczenie znajdowało odbicie w tekstach kultury od Homera przez Swifta i Cervantesa, po literaturę fantasy i kino drogi. Wydaje się jednak, że podróż, jako doświadczenie egzystencjalne, nabiera szczególnego znaczenia w dobie ponowoczesnej, gdzie mobilność i nomadyczność wpływają na kształtowanie się nowych tożsamości i wzorców zachowania w drodze ku nieosiągalnej postmodernistycznej tożsamości. Stefan Themerson w powieści Przygody Pędrka Wyrzutka, pięknie ilustrowanej przez Franciszkę, również wyprawił w podróż swojego bohatera. Pędrek, który wygląda trochę jak człowiek, a trochę jak ryba i pies, wyrusza w drogę, by dowiedzieć się kim jest. Wydarzenie zgromadziło prelegentów związanych z twórczością Themersonów, wielu cenionych naukowców z wiodących ośrodków akademickich, niezależnych badaczy, młodych naukowców oraz gości z zagranicy (m. in. Malta, Uniwersytet Ege w Turcji, University of Kent w Wielkiej Brytanii, Uniwersytet w Splicie, Chorwacja), jak również liczne grono pracowników naukowych WNHiS PWSZ w Płocku. Po krótkim wstępie wygłoszonym przez Komitet Organizacyjny oraz siostrzenicę Franciszki Themerson panią Jasię Reichardt konferencję otworzył wykład plenarny Dziekana Wydziału Nauk Humanistycznych i Społecznych PWSZ w Płocku, prof. dr. hab. Michała Nowosielskiego „Doświadczenie podróży we wspomnieniach polskich osadników na Ziemiach Zachodnich i Północnych”. Kierownik Katedry Nauk Humanistycznych WNHiS, prof. dr hab. Kamila Turewicz wygłosiła drugi wykład plenarny „Przygody Pędrka Wyrzutka vis a vis droga (do) poznania”. Sesji naukowej towarzyszyły nie tylko wydarzenia płockiego Festiwalu Themersonów, ale także zorganizowana w ramach konferencji w Płockim Ośrodku Kultury i Sztuki wystawa fotografii prof. dr hab. Izabeli Łapińskiej (Szkoła Filmowa w Łodzi) pod tytułem Idąc miastem, poprzedzona wystąpieniem autorki.